Boşanma Davasında Davalıya Vasi Atanması Halinde Anlaşmalı Boşanma

SORU: Boşanma davasında davalının hükümlü olması ve kendisine vasi atanması halinde anlaşmalı boşanma nasıl yapılır ?

CEVAP: Anlaşmalı boşanma ile ilgili değerlendirmeyi yaparken dikkat edilmesi gereken husus TMK m.166/3’tür. Bu maddeye göre:

> “Evlilik en az bir yıl sürmüşse, eşlerin birlikte başvurması veya bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi hâlinde evlilik birliğinin temelinden sarsılmış olduğu kabul edilir.”

Ancak burada önemli olan, anlaşmalı boşanmanın “eşlerin serbest iradeleriyle” gerçekleşmesi gerektiğidir. Bu da doğrudan tarafların bizzat ve mahkeme huzurunda iradelerini açıklamaları şartını doğurur.

Kısıtlı kişinin durumu:

Kısıtlı (davalı) adına işlem yapma yetkisi yasal temsilcisi olan vasidedir.

Ancak anlaşmalı boşanma kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan biridir.

Bu nedenle Yargıtay içtihatlarında da vesayet altında olan kişi adına vasi, anlaşmalı boşanma protokolünü imzalayamaz ve duruşmada onun yerine irade beyanında bulunamaz.

Yargıtay Kararları:

Örneğin Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2014/10613 E. – 2014/24121 K. sayılı kararında da benzer durum değerlendirilmiş ve anlaşmalı boşanmanın, kısıtlı adına vasi tarafından yapılamayacağı belirtilmiştir.

Ne Yapılabilir?

Eğer boşanma yine de isteniyorsa:

1. Çekişmeli boşanma olarak dava sürdürülür.

2. Taraflar sulh olabilir, bu durumda feragat, kabul, vs. gibi işlemleri vasi yapabilir.

3. Kısıtlı olan tarafın boşanma davasında temsilini kolaylaştırmak için Adli Tıp Kurumu’ndan rapor alınarak fiil ehliyetine kısmen sahip olup olmadığı araştırılabilir. (Örn. duruşmada beyan verecek kadar ayırt etme gücü var mı diye.)

Sonuç:

Kısıtlı adına vasi ile anlaşmalı boşanma yapılamaz. Ancak çekişmeli boşanma yolu izlenerek tarafların uzlaşı içinde olduğu bir çözüm geliştirilebilir.

—

Aşağıda, davalı koca kısıtlı olduğundan ve vasi ile anlaşma sağlandığından, çekişmeli boşanma davası devam ederken sulh yolu ile davayı sonlandırmaya yönelik bir dilekçe örneği bulacaksınız. Bu dilekçe, mahkemeye tarafların anlaştığı hususları bildirmek ve çekişmeli boşanmayı anlaşmaya dayalı şekilde sonlandırmak amacıyla kullanılabilir.

…… AİLE MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE
(Dosya No: 202…/… E.)

DAVACI :
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres

DAVALI :
(Kısıtlı) Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres
VASİSİ :
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres

KONU :
Tarafların aralarında boşanmanın ve fer’ilerinin sulhen düzenlendiğinin, mahkemenin takdirine sunulmasıdır.

AÇIKLAMALAR :
Müvekkilimiz ile davalı koca arasında görülmekte olan işbu boşanma davasında, davalı tarafın kısıtlı olması nedeniyle yasal temsilcisi olan vasi ile yapılan görüşmeler neticesinde taraflar boşanma konusunda mutabakata varmıştır. Ancak kısıtlı kişi adına vasi ile anlaşmalı boşanma mümkün olmadığından, dava çekişmeli şekilde açılmış olup, işbu dilekçe ile taraflar arasında aşağıda belirtilen hususlarda sulh sağlandığı mahkemenize arz ve beyan olunur:

TARAFLARIN UZLAŞTIĞI HUSUSLAR:

1. Taraflar boşanmayı kabul etmektedir.

2. Taraflar arasında nafaka, tazminat ve mal paylaşımı hususlarında herhangi bir talepleri bulunmamaktadır / varsa şu şekilde uzlaşılmıştır:

……………………

3. Tarafların müşterek çocukları bulunmamaktadır / Varsa velayet hususunda şu şekilde anlaşılmıştır:

……………………

4. Yargılama giderleri ve vekalet ücretleri kendi üzerlerinde bırakılmıştır.

HUKUKİ NEDENLER: TMK, HMK, ilgili mevzuat.

SONUÇ ve TALEP :
Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, işbu sulh beyanımız doğrultusunda, çekişmeli olarak görülmekte olan boşanma davasının boşanma ile sonuçlandırılmasına ve taraflar arasında mutabakata varılan hususların karar altına alınmasına karar verilmesini vekaleten saygılarımızla arz ve talep ederiz.

TARİH: …/…/2025

DAVACI VEKİLİ
Ad Soyad
İmza

DAVALI VASİSİ
Ad Soyad
İmza

—

Duruşmada vasi beyanının alınmasını ve sulhün zapta geçirilmesini isteyen, mahkemeye sunulabilecek bir tensip sonrası dilekçe örneği. Bu dilekçe ile mahkemenin, taraflar arasında sağlanan uzlaşıyı zapta geçirmesi ve vasi beyanını duruşmada alması talep edilebilir:

…… AİLE MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE
(Dosya No: 202…/… E.)

DAVACI :
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres

DAVALI :
(Kısıtlı) Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres
VASİSİ :
Adı Soyadı
T.C. Kimlik No
Adres

KONU :
Taraflar arasında boşanmanın ve fer’ilerinin sulh yoluyla karara bağlanmasının talebidir.

AÇIKLAMALAR :
Mahkemenizin yukarıda esas numarası belirtilen dosyasında taraflar arasında görülmekte olan boşanma davasında, davalı koca kısıtlı olup, yasal temsilcisi babası vasisi olarak atanmıştır.

Taraflar arasında yapılan görüşmeler sonucunda boşanma ve fer’i talepler hususunda mutabakata varılmış olup; bu anlaşma çerçevesinde yargılamaya devam edilmesi ve sulh hükümlerinin zapta geçirilerek hükme esas alınması talep olunmaktadır.

Bu kapsamda:

1. Duruşma gününde vasi dinlenilerek uzlaşma beyanının zapta geçirilmesi,

2. Tarafların boşanmayı kabul ettiklerine ve protokol hükümlerine uygun olarak karar verilmesi,

3. Tarafların aralarında herhangi bir nafaka, tazminat, mal rejimi vs. talebi olmadığı (veya varsa protokol uyarınca belirlendiği),

4. Bu hususların mahkeme kararına geçirilmesi,

hususlarında gereğinin yapılmasını arz ve talep ederiz.

SONUÇ ve TALEP :
Yukarıda arz edilen nedenlerle, duruşmada vasi dinlenerek taraflar arasında sağlanan mutabakatın zapta geçirilmesini, boşanma davasının sulh ile sonuçlandırılmasına karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.

TARİH: …/…/2025

DAVACI VEKİLİ
Ad Soyad
İmza

DAVALI VASİSİ
Ad Soyad